Upitan rad Koksare u Lukavcu ako prekid rada željeznica potraje

Potpuni prekid drumskog i željezničkog saobraćaja na dionici Konjic – Jablanica, usljed katastrofalnih bujica i odrona, direktno je ugrozio rad i funkcionisanje kompanije Global Ispat Koksna Industrija Lukavac (GIKIL).

GIKIL je jedna od kompanija koja u najvećem obimu prometuje putem Željeznica Federacije BiH i koja upravo putem koji je u prekidu ostvaruje komunikaciju s Lukom Ploče, odakle dovozi osnovnu sirovinu za proizvodnju koksa, kameni ugalj.

Više od 100.000 tona uglja čeka na transport
U GIKIL-u za Bloomberg Adriju kažu da trenutno više od 100.000 tona koksujućeg uglja čeka na transport ka GIKIL-u, dok se novi brodovi koji pristižu iz Sjedinjenih Američkih Država i plove ka Luci Ploče nastoje preusmjeriti u alternativne luke Bar (Crna Gora) i Rijeka (Hrvatska).

“Odmah po nastanku vanrednog stanja, koje zasigurno predstavlja jedan od najtežih udaraca po opstanak poslovanja GIKIL-a i sve postojeće ugovore koje imamo s kupcima, menadžment kompanije je bio primoran sve snage usmjeriti na pronalazak ne samo alternativnih luka i pravaca, nego i alternativnih vrsta teretnog prevoza, što je izazvalo i dodatni finansijski udar na kompaniju”, ističe Samira Hrustanbegović, rukovodilac odnosa s javnošću u GIKIL-u.

Do sada se u Luci Ploče uspio izvršiti utovar od svega 2.400 tona uglja koji do GIKIL-a alternativnim putevima prevozi 91 angažovani kamion. Do srijede ujutru u GIKIL su ušla 74 kamiona, odnosno oko 1.900 tona uglja, dok se na dolazak preostalih 17 još čeka. Dodatnih 70-80 kamiona je planirano za dodatni utovar.

Ako uzmemo u obzir da su putem željeznica u GIKIL na dnevnoj bazi pristizale tri maršrute, sa oko 2.000 tona uglja, odnosno 60.000 tona na mjesečnoj bazi, onda je jasno koliko je kamionska vrsta prevoza i funkcionisanja teška, spora, neadekvatna i dugoročno neodrživa za GIKIL”, navodi Hrustanbegović.

Po pitanju zaliha, kamionima u GIKIL, u najboljem slučaju, mogu prevesti između 30 i 40 odsto potrebne količine sirovine i kapaciteta. Naglašavaju da su troškovi doslovno uduplani u odnosu na ranije troškove transporta, a koji ionako nisu bili mali.

Do kraja godine gubitak bi mogao da dostigne devet miliona KM

“Finansijski gledano, do kraja oktobra dodatni trošak će iznositi više od dva miliona konvertibilnih maraka, dok će taj trošak do kraja godine, ako se situacija ne popravi, iznositi čak devet miliona KM”, preciziraju u ovoj kompaniji.   

S obzirom na ograničene skladišne kapacitete koje posjeduju, sporost, otežanost i ograničenje u količini dopremljenog uglja, GIKIL je već pristupio drastičnom smanjenju proizvodnje do granica tehnološkog minimuma, uzimajući u obzir da još nema službene prognoze o trajanju zastoja, a posljednje informacije govore o čak nekoliko mjeseci.

Svim relevantnim institucijama uputili su apel za hitnu sanaciju pruge prema Pločama.

“Uz razumijevanje prioriteta koje Vlada FBiH i sve institucije i službe unutar FBiH trenutno imaju, dužni smo, iz odgovornosti prema prirodi i vrsti industrijske proizvodnje kojom se bavimo, podsjetiti da koksna baterija koja operira u GIKIL-u nema mogućnost zaustavljanja, što znači da se tehnološki minimum baterije mora održavati pod bilo kojim okolnostima”, kažu u GIKIL-u. 

Ako blokada potraje duže od 30 dana, moguć prestanak rada

Njihove procjene su da, ako blokada potraje duže od 30 dana, a uzimajući u obzir trenutne kapacitete uglja i finansijski nepovoljna alternativna rješenja dopreme sirovine, posljedice će biti nesagledive na kompletno poslovanje, do granica potpunog zaustavljanja i prestanka rada i proizvodnje koksa u Lukavcu.

Kompanija ima blizu hiljadu zaposlenih, a cijeli kompleks sa svojih pet operativnih jedinica (fabrike Koksara, AMK, Azotara, Energana i Remont) pokriva površinu od oko milion metara kvadratnih.

Podsjećamo, katastrofalne poplave i bujice pogodile su Bosnu i Hercegovinu (BiH) u petak. Štete koje trpi privreda se sabiraju, usljed prekida putne komunikacije između Sarajeva i Mostara, kao i željezničkog transporta i povezanosti s Lukom Ploče u Hrvatskoj.