U Lukavcu otkriveno 2.500 godina staro naselje

 

Lukavačko područje arheološki je skoro pa nepoznato, jedino iskopavanje provedeno je  sedamdesetih godina prošlog stoljeća, kada je Milica Kosorić kustosica Muzeja istočne Bosne vršila iskopavanja na lokalitetu Gradina u Stuparima. Pored ovog iskopavanja evidentirana je i prahistorijska ostava „Praistorijski depo Lukavac“ pronađena u naselju Bokavići, a koju je stručno obradio Borivoj Čović. Ostava je po prvi put izložena u oktobru 2022. godine u Centru za kulturu Lukavac, te je predstavljena u istoimenom katalogu autorice Majde Šutić magistrice arheologije.

Godine 2022. u mjesecu julu i oktobru vršena su prva probna arheološka iskopavanja u Lukavcu, nakon 50 godina.  Prva rekognosciranja ovog lokaliteta vršena u u oktobru 2021. godine. Rezultati rekognociranja prezentovani su gradonačelniku Lukavca dr. sc. Edinu Deliću, koji je je podržao ovaj projekat. Sam projekat istraživanja na ovom lokalitetu  realizovan je saradnjom Centra za kulturu Lukavac i Muzeja istočne Bosne. Voditelj i koordinator cjelokupnog projekta bila je magistrica Majda Šutić, dok je voditelj iskopavanja bio arheolog Muzeja istočne Bosne,  dr. Dženan Brigić.

Iskopavanja su vršena u dvije faze, u prvoj fazi su rađena iskopavanja na lokalitetu Baričko brdo, koje predstavlja gradinsko naselje iz prahistorijskog perioda. Na lokalitetu je pronađena manja količina keramike iz metalnog doba. Na žalost slojevi na ovom lokalitetu su uništeni dugogodišnjom obradom zemljišta, ali i spiranjem tla. U drugoj fazi istraživanja su vršena na riječnoj terasi – starom koritu rijeke Spreče, kada je pronađeno veće ognjište, te je urađena analiza uglja C14 metodom. Rezultati su pokazali da se radi o metalnom dobu ( cca. 590-406 god. pne). Ovom prilikom pronađena je velika količina keramike, kućnog lijepa dok metalnih nalaza skoro da i nema, tek nekoliko manjih fragmenata metala (dužine do 1 cm), i par komada troske pronađene u centralnom dijelu ognjišta. Željezno doba je najnepoznatiji period u sjeveroistočnom dijelu Bosne.

Prilikom ovih iskopavanja zahvaćen je samo rubni dio lokaliteta, te je potrebno vršiti nova iskopavanja kako bi dobili više informacija, ali i stvarni uvid u veličinu naselja na ovom području.  Sudeći po keramici pronađenoj na većoj površini oko lokacije iskopavanja, možemo predpostaviti da se radi o nekom velikom naselju, ali bez adekvatnog istraživanja ništa se ne može zaključivati.